Foro Soziala

Postontzi irekia

Egin hemen zure ekarpena "Bizikidetza demokratikoa eraikitzeko konpromiso soziala" dokumentuari

Prozesuan bildutako ekarpenak

Mikel Casado
Ideia bikaina iruditzen zait bizikidetza demokratikoari buruzko eztabaida sustatzea. Nire ustez, ezin da bizikidetzarik egon ez badira partekatzen gutxieneko etika laikoa, giza eskubideekiko errespetua eta sufrimenduaren prebentzioaren aldeko jarrera. Hala... Gehiago irakurri

Mikel Casado

Ideia bikaina iruditzen zait bizikidetza demokratikoari buruzko eztabaida sustatzea. Nire ustez, ezin da bizikidetzarik egon ez badira partekatzen gutxieneko etika laikoa, giza eskubideekiko errespetua eta sufrimenduaren prebentzioaren aldeko jarrera. Hala ere, zailtasunak egongo dira, dena ez baitago idatzita, eta ez da erraza desadostasun zaharrak konpontzea eta berriak eraikitzea. Baina zauriak sendatzeko eta etorkizun hobea izateko baldintzak uzteko egin behar dugu. Lederachek dioen bezala, bakea (edo bizikidetza) misterio bat da, liluratu eta aldi berean beldurtzen duen zerbait, arriskatuz lortu behar dena. Elkarrizketa eta bestea ulertzen saiatzea, bere azalean jartzea, oinarrizko jarrerak dira. Agian horrek pixka bat aldatzen lagunduko digu. Agian askatzeke dauden korapiloak ere gure barruan daude.

Aitor Etxebarria
Lehendabizi, zoriondu egin nahi zaituztez zuen ekimen honengatik ez ezik, ildo bereko beste lan askorengatik ere. Gaur egun, Foro Soziala geratu da egitura sozial ia bakarra bezala gatazka ondorengo egoeraz... Gehiago irakurri

Aitor Etxebarria

Lehendabizi, zoriondu egin nahi zaituztez zuen ekimen honengatik ez ezik, ildo bereko beste lan askorengatik ere. Gaur egun, Foro Soziala geratu da egitura sozial ia bakarra bezala gatazka ondorengo egoeraz eta bertan oraindik dauden zauriez eta arazoez kezkatzen dena. Hau argi utzita, ondo baloratzen dut zuek proposatutako dokumentu hau, baina badu oinarrizko ahulezi edo hutsune bat, nre ustez, eta horixe azaltzen saiatuko naiz. Bizikidetza demokratikoa euskal gizarte osoari aurkeztu eta eskaintzen zaion proposamena da. Beraz, gizarte horren osatzen duten ahalik eta sentsibilitate politiko gehienengana iritsi eta horien adostasuna eta konpromisoa lortu nahiko du. Bada, ildo honetan, nik uste dut sentsibilitate jakin baten ikuspuntutik egindako hausnarketaren tonua, "usaina" duela Eta hori hasierako ataletan nabaritzen dela uste dut: Hirugarren kapituluko lehen parrafoan egoera berria deskribatzeko erabiltzen diren erreferentziak: - ETAren armagabetze zibila eta desegitea - Biktima guztien eskubideak aitortzeko bidean ETAk berak emandako pausoak - Salbuespenezko espetxe politikaren amaierararantz egindako aurrerapen apalak Ondoren baieztapen hau egiten da: "Alde horretatik, aditzera eman nahi dugu uste dugula Espainiako eta Frantziako gobernuek urrats batzuk eman ditzaketela eta eman beharko lituzketela bizikidetza demokratikoaren eraikuntzari ekarpena egiteko, hala nola, biktimen arteko diskriminazioarekin amaitzea, espetxe politikaren aldaketa, eragindako mina aitortzea, edo XXI. mendera egokitutako oinarri demokratiko berriak ezartzea." Aipatutako guztia egia izanda ere, uste dut ezin dela Foro Soziala mugatu merituak, aurrerapenak ... alde bakar bati asignatzea eta oztopoak eta konpromiso-eza besteari. Badira, ondoren, baieztapen orokorragoak, alde guztiak interpelatzen dituenak, baina aurretik hau jartzeak baldintzatu lezake dokumentuaren onarpena. Egia da, bestalde, aste honetan bertan Foro Sozialak onartu eta txalotu egin dituela Estatu Espainiarrak presoen hurbilketan eta gradu-aldaketan emandako urratsak. Beraz, "eztabaida pro-zesu kolektibo eta parte hartzailea"ri ekiteko aldatu edo osatu egin beharko litzateke hasierako diagnostiko hau. Adibidez, muturreko ezker abertzalearen sektore baten zenbait jokabide; ETAk eragindako biktima batzuen jokabide bagzuk: - Publikoki esan dutela politikoki erabiliak ez izatea (alderdi jakin bati zuzenduta) - Baina, bestalde, beste sektore batzuengandik oraindik espero dute iraganaren errefusatze esplizitoagoa ... Ez dakit jarritako adibideak egokienak diren, baina hauekin erakutsi nahi dut beste sentsibilitate politiko batzuen ikuspuntua falta dela. Laugarren ataleko hiru puntuko diagnostikoaz ere antzeko zerbait esango nuke. Hirugarren puntuan aipatzen den "kontakizunaren borroka" horrekin bukatzeko ezinbesteko elementua dela uste dut esandako hau guztia. Idatzitako honen inguruan ñabardura edo zehaztapenen bat behar baduzue, esadazue eta saiatuko naiz egoki erantzuten. Besterik gabe, jaso ezazue nire agurra eta besarkada. Aitor Etxebarria OHARRA: Publiko egitearena zuen esku uzten dut. Ez dizuet eskatzen, baina interesgarria iruditzen bazaizue, nire baimena duzue.

Araitz Peña Mallona
Foro Sozialak “Bizikidetza demokratikoa eraikitzeko konpromiso soziala” dokumentua aurkeztu eta hari buruzko hausnarketak biltzeko intentzioa hartu zuenean, argi ikusi zen bizikidetza demokratikoa eraikitzeko bidean, euskal jendarteari prozesu honetan izan beharreko... Gehiago irakurri

Araitz Peña Mallona

Foro Sozialak “Bizikidetza demokratikoa eraikitzeko konpromiso soziala” dokumentua aurkeztu eta hari buruzko hausnarketak biltzeko intentzioa hartu zuenean, argi ikusi zen bizikidetza demokratikoa eraikitzeko bidean, euskal jendarteari prozesu honetan izan beharreko erantzukizuna azpimarratu nahi zuela, bere gidalerroak aipatu eta zehazterakoan. Jendartean azken urteotan jasandako indarkeria egoera ahazteko bidean dagoen momentu honetan, memoriaren transmisioak eraikitze prozesu honetan duen garrantzia azpimarratzea dagokit, transmisio horren pertsona bakoitzaren erantzukizunari dei egiten dion heinean. Memoriaren transmisioa aspektu gatazkatsua izan da azken urteotan, eta kritika asko jaso dituzte memoria horren transmisiorako instrumentu bihurtu diren hezkuntza programek. Hezkuntza programa horietako batean parte hartzeak nigan sortutako interes eta ardurak eramaten nau, hain zuzen ere, hausnarketa honetan parte hartzera eta bizikidetza demokratikoa eraikitzeko erronkan nire ikuspuntua ematera. Askotan gogoratzen dut ni jaio nintzen urtean hil zutela Miguel Ángel Blanco. Haatik, jendartean hainbeste oihartzun izan zuen gertaerak ez du nire bizitzaren zatirik handienean inolako eraginik izan. Indarkeria normalizatuta hazi izan gara nire belaunaldiko gazte gehienak, gatazka normalizatuz, polarizazioa normalizatuz. Normala zen alde batean edo bestean egotea, enpatia eta laguntasun sentimenduak “zure” aldekoekiko bakarrik sentitzea. Horrela hazi gaitu gure inguruak, gertaera gogorrenak arrunt bihurtuz. Idatzi gabeko arau hauek errespetatu ditugu denok, era batera edo bestera, galdera gutxi eginez, behar zenean isilduz, politikan ez sartuz. Arau hauek apurtu ziren memoriaren transmisioa erdigunean jartzen zuen hezkuntza programa batean parte hartu nuen arte. 2014ko udaberrian ETAko eta GALeko biktima bik, beste askok eskola askotan egindako moduan, nire eskola bisitatu eta 16-17 urteko 100 ikasle baino gehiagok betetzen zuten aretoaren aurrean euren bizitzako testigantza eman zuten. Barrutik atera zuten duela hainbeste (edo ez hainbeste) urte euren familietan jasandako hilketek eurengan eragin zutena. Momentu hartan honako hau esan nuen: “Azken asteotan izan ditugun hitzaldiek etorkizunari begira konponbidea bilatzen lagun dezakete; edo bi aldeetako biktimen bizipenez ohartzeko, behintzat. Hiltzaileak desberdinak izan arren, eragindako mina bera da.” Ia zazpi urte pasatu dira 16 urteko neska horrek hausnarketa labur baina garrantzitsu hori egin zuenetik. Etorkizuna heldu da jada, baina antzeko puntuan gaude oraindik. 2014tik hona, zorte handia izan dudala uste dut. Programa horretan parte hartzeak beste biktima batzuk ezagutu eta haiekin elkarrizketak izateko aukera eman dit. Nire belaunaldiko beste gazte batzuekin hitz egin ahal izan dut bizitako testigantzak elkarbanatuz. Eta eztabaida hauek komunikabideetara eta instituzioetako arduradunen aurrera eramateko aukera izan dut. Etxean inoiz aipatu gabeko gai bat atera eta iritzi desberdinak atera ditugu mahai gainera. Bi pertsonek euren bizitzako momentu lazgarrienetako bat aurrez aurre kontatu izanak nire bizitza, jendartearekiko perspektiba eta konpromisoa aldatu ditu. Mina nire antzekoak ez diren pertsonengan ikusten ikasi dut, enpatia sentitzen, gorrotoak eta aurreiritziak gainditzen, besteari begietara begiratu eta bestea ez dela ulertu dut. Lehen hausnarketa egin nuenean, oraindik armagabetze prozesua ez zegoen amaituta. Kartzela politikan ez zegoen inolako aurrerapenik. Alderdi politiko batzuk ilegalizazioaren mugan zeuden oraindik. Eta biktima guztiek ez zuten aitorpen bera. Gaur egun, ETA ez da existitzen. Kartzela politikan, nahiz eta oso txikiak izan, badira aurrerapenak. Alderdi politikoen artean ilegalizazioak ez dira arrazional ikusten. Baina oraindik biktima guztiek ez dute aitorpen bera. Eskubide zibil, politiko eta sozialak ez daude bermatuta pertsona guztientzat. Egia, justizia eta erreparazioa ez daude bermatuta biktima guztientzat. Eta jendartean ahanztura zabaldu da. Gatazka indarkeriaren planotik irten da, baina kontakizunak bihurtu dira gatazkaren arma. Kulturaren munduak gatazka hartu eta zabaldu du, jendeari baimena eman dio horri buruz hitz egiteko, baina aldi berean, egia ofiziala ezartzeko borroka areagotu da. Testuingurua aldatu egin da, baina oraindik gatazkak dirau, jendartearen pasibotasunaren aurrean. Gazteok gatazka honetan parte pasibo hartu gaituzte, kontuan hartu gaituzten kasu bakanetan. Nahiz eta indarkeria egunerokoaren zati zen herri baten jaio eta hazi, ez gaituzte gertatutakoaren parte egin, eta parte egin gaituztenetan, berriz ez gertatzeko helburuarekin baino ez dute egin. Helburu garrantzitsua, bai, baina etorkizun urrun baten ikusten dute. Euskal Herrian milaka gazte pasatu gara biktimen testigantzak eman eta haien inguruan hausnartzera bultzatzen duten hezkuntza programetatik. Askok hausnartu dugu bizikidetza eta, azken finean, jendarte bakar, demokratiko eta memoriadun bat eraikitzeko prozesuan dugun funtzioari buruz. Hausnarketa hau etengabeko prozesua izango da gure bizitzan zehar, jakina, baina ekarpenak egiteko ere gai gara. Lehenik eta behin, kontuan hartu behar da ekarpenak egiteko espazio eta lekuak seguruak izan behar direla, konfiantza sortzeko osagaiak dituzten espazioak izan behar dira, errespetua eta gainerakoen errespetua oinarrizko arau dituztenak. Emozioek, sentimenduek eta bizipenek hainbeste eragin gaituzten heinean, besteenganako enpatia beharrezkoa izan beharko litzateke parte hartuko duten pertsonengan, eta derrigorrezkoa izan beharko litzateke gainerakoen iritziak onartzen eta ulertzen ahalegintzea, eta autokritika ariketa bat egitea, dekonstrukzioa naturaltzat hartzea, norberagandik hasita, jendartean eragina izateko. Leku eta espazio hauek jada existitzen dira gure inguruan, hainbat herritan. Hala ere, parte hartzaile gehienak belaunaldi berdinetakoak dira, gazteon parte hartzea oso mugatua da eta gure iritzia ez da entzuten. Ez dira perspektiba berriak entzuten, jakinda etorkizuneko jendarte hori zehaztuko duten pertsonak gazteak direla, hain zuzen ere. Memoriaren transmisioa lehen pausua da, indarkeria mota desberdinak jasandako pertsonen bizipenak eta euren historia ezagutu eta jakitea. Baina transmisioak berak ez ditu indarkeria ziklo horretan eragindako zauri sakonak sendatzen, ez ditu jendartean sortutako arrakalak estaltzen. Bizikidetza demokratikoa eraikitzeak parte hartze aktiboa eskatzen du, alde batetik, instituzio eta eragile politiko eta sozialengandik, eta bestetik, pertsona bakoitzarengandik. Denon erantzukizuna da bizikidetza demokratikoa eraikitzeko prozesu honetan gure ekarpenak egitea, zauriak sendatzen ahalegintzea, gogoratu eta kontakizun gatazkatik haratago, bizipen guztiak bat hartzen dituen kontakizun orokor, anitz eta errespetuzkoa lortzea. Aprobetxa ditzagun ematen dizkiguzuen espazioak, adieraz dezagun prest gaudela euskal jendarteak behar duen prozesu hain garrantzitsu honetan parte hartzeko, gure ekarpenak egiteko, entzun eta ikasteko, eta hari berriekin josten hasteko. Etorkizuna aurrean daukagu, eta laster izango da oraina. Ez dezagun denborarik galdu, ez ditzagun zauriak ahaztu. Rozalének kanta batean esaten den moduan, zauria sendatzen ez bada, min ematen du, zornatu egiten da, ez du bakerik gordetzen.

Teresa Toda Iglesia
Eskerrik asko buzoi zabal hau irekitzeagatik!

Teresa Toda Iglesia
Zaila egiten da hain delikatua, sakona, ezinbestekoa, emozionala, zabala... den gaira hurbiltzea, are gehiago ekarpen zehatzak egitea. Ez naiz gai sentitzen horretara ausartzeko... Beraz, ondoko lerro metaforikoak beste gogoetak pizteko... Gehiago irakurri

Teresa Toda Iglesia

Zaila egiten da hain delikatua, sakona, ezinbestekoa, emozionala, zabala... den gaira hurbiltzea, are gehiago ekarpen zehatzak egitea. Ez naiz gai sentitzen horretara ausartzeko... Beraz, ondoko lerro metaforikoak beste gogoetak pizteko asmoarekin idatzi ditut, Foroak eskaintzen duen ekarpen buzoi honetan modu xumean uzteko. Bizikidetza demokratikoa; bizikidetza eta demokratikoa; eskubide guztiak onartuak eta guztiei aplikatuak izango direla bermatzen duen jendartea... Utopia! Utopia? Utopia, bai. Utopia dirudi, utopia da. Eta utopiak, berez, gauzaezinak dira, ametsekin parekatzen dira... orduan, ezingo dugu inoiz eskuratu edo betetzera iritsi. Baina bere osotasunean gauzaezina izateak ez du esan nahi Utopia ezin dugula xede izan, eta gizarte eredu justuagora hurbiltzeko bidean jarri. Horrela begiratuta, eskuragarriagoa egiten zaigu, erdiesteko gai garela sentiarazten zaigu. Utopiaren puzzlearen pieza batzuk -ahalik eta gehienak!-, lurrera ekartzea posible dugu: gure errealitatera, gure oraingo egoerara; gure gertuko iraganetik, gauden orainean eta etorkizun hurbilerantz, etorkizun luzerako zutoinak jartzen hasteko. Bizikidetzako koadro osoa, zertzelada distiratsuekin margotuta. Margolanera hurbiltzen garenean, ikusiko dugu pintzelkalda batzuk oso zorrotzak direla, zuzen-zuzenak: norabide finkoa dutenak. Beste batzuk, ordea, sigi-sagaka doaz, bideak bilatuko balituzte bezala, gora, behera, kolorea aldatuz, galdera ikurren antza hartuz, bueltak emanez... Izkin batean, agian, lerro fin-finak, ia ikusezinak, agertzen dira gure begien aurrean: haien arrastoak oihalean uztera ausartzen ez direla dirudite, beste lerroen trazen beldur... Begirada gehiago hurbilduz, marrak eta zertzeladak osatzen dituzten milaka punttuak hautemango ditugu, eta ez bakarrik lerro edo marretan. Punttu asko eta asko, hamarnaka mila, oihalean zehar sakabanaturik, bata bestearen ondoan, margolanaren atzealdea osatuz. Haiek gabe, margoa abstraktua litzateke. Fundamenturik gabeko marrak, koloreen dantza, esperimentu bisuala agian, baina funtsik gabeko ariketa estetikoa. Eta guk margo osoa nahi dugu. Badakigu margotu dezakegula; ekin diezaiogun etorkizuneko margoari, gaurtik. Punttu libreak oinarriak dira, pertsonak dira, eta esango nuke atzealde garrantzitsu hori osatzen daudela jada eta marra eta zertzeladak osatzeko gai direla ere. Herrietan, auzoetan, etxebizitza blokeetan, lantegietan, lanpostuetan, eskoletan, unibertsitatetan, ospitaletan, tabernetan, kirol-zelaietan, mendietan... Azken urteotan ukaezina da jendearen arteko giroa lasaitu dela, bizilagun askoren artean izoztuta zeuden tentsio hormak urtzen joan direla, gizartearen beste arlo eta mailetan mantendu diren bitartean. Batzuetan ematen du bi mailako edo bi abiaduraren bizikidetzaz hitz egin genezakeela: herritar arruntek egunerokotasunean bizi eta eraikitzen dutenaz eta jendarte estrukturatuagoan ematen denza. Nire ustez, horrek erronkak planteatzen dizkio konpromiso sozialari. Horietako bat, garrantzitsua, herritarren eta goi mailako erakundeen arteko distantzia hori ez handitzea, kontrakoa baizik. Bestela, orain susmatu daitezken arriskuak garatu daitezke, eta bizikidetzarako eragin negatiboak izan. Ze arriskuez ari naiz? Jendartean, herritarren artean, orria azkarregi pasatzearena -ulergarria izan daiteke gogo hori, gatazkaren nekea handia da eta-, gertatu denaren zergatiak landu eta barneratu gabe, eta oraindik konpontzeke dauden ondorioak behar den bezala konpondu gabe utziz. Goi mailako erakundeetan tentazioa izan daiteke bizikidetzarako bide estua markatzearena, ia bide bakarra, araudi oso zehatzekin. Orduan, planteatu beharko genituzke galdera batzuk, hauexek adibidez: Nola eraiki komunikazio kanal hauek? Nola malgutu bakoitzaren kortseak? Nola prestatu entzuketa sakonerako eta planifikazio bateragarria lantzeko? Helmuga argia baldin badugu, lore sorta anitz bat bezala, jatorri ezberdinetako bide asko elkartu behar dira bide zabal eta sendoa lantzeko. Gaur egun oraindik asmatu ez ditugun bideak ere jorratu beharko dira. Oin ezberdin askoren oinatzek lautuko dute errepidea, bakoitzak bere oihartzunarekin, baina guztiak norabide berdinean: bizikidetza justu eta demokratikorantz.

Egiari Zor: idatzizko ekarpena

2012an sortutako fundazio bat da Egiari Zor Fundazioa, eta euskal gatazka politikoaren testuinguruan Frantziako eta Espainiako estatuen indarkeria jasan duten biktimen eskubideen alde lan egitea du helburu.
Gehiago irakurri

Etxerat: idatzizko ekarpena

Etxerat elkartea euskal preso, erbesteratu eta deportatuen senide eta gertukoek osatzen dute.
Gehiago irakurri

Gaurgeroa: idatzizko ekarpena

Euskal Herriko jubilatu eta pentsiodunen elkartea da Gaurgeroa.
Gehiago irakurri

Bizikidetza demokratikoa

Gure Esku erabakitzeko eskubidearen aldeko mugimendu herritarra da. Euskal Herriko lurraldeetan etorkizun politikoa erreferendum bidez erabakitzea helburu duena, normaltasunez, libre eta demokratikoki.
Gehiago irakurri

Hizkuntza-eskubideak ere bizikidetzan aurrera egiteko ardatz

Euskararen normalizazioa azkartzeko lan egiten duten erakundeen eta eragileen bilgunea da Euskalgintzaren Kontseilua.
Gehiago irakurri

LAB (Langile Abertzaleen Batzordeak): idatzizko ekarpena

LAB (Langile Abertzaleen Batzordeak) 1974ko udazkenean Hego Euskal Herrian sortutako sindikatua da.
Gehiago irakurri

Foro Sozial Iraunkorreko lan-talde feminista: idatzizko ekarpena

2017an sortu zen Foro Sozial Iraunkorraren baitan lan talde feminista, bakegintzan feminismotik eragiteko asmotan.
Gehiago irakurri

Memoria Osoa, bizikidetzaren alde

Euskal Herriko hainbat erakunde memorialistak osatzen dute MEMORIA OSOA sarea, eta helburua da Gasteizen proiektatutako "terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentro Nazional" berriak eragiten duen biktimen arteko diskriminazio-planteamendua salatzea.
Gehiago irakurri

Bizikidetza demokratikoa

Ongi etorri Errefuxiatuak migratzaileak eta errefuxiatuak defendatzeko plataforma sozial bat da, pertsonek eta erakundeek osatua.
Gehiago irakurri

Elkarbizitzarako eta bakerako hezkuntza

Steilas hezkuntzako langileen sindikatua da, irakasle eta ez irakasleen topalekua, haur eskoletatik unibertsitateraino hartzen ditu bere baitan.
Gehiago irakurri

Egia, justizia eta erreparazio eskubideen irakurketa feminista baterako ekarpena

Bakegintzak eta elkarbizitzak eskatzen dute kontakizun guztiei balio sozial berdina atxikitzea biktimen artean generoa, sexu orientazioa, arraza, klasea edo bestelako faktoreengatik hierarkiarik eta bazterketarik eragin gabe.
Gehiago irakurri

Premisas para garantizar la convivencia intercultural en contextos de exclusión social

La convivencia ha de ser multicultural: reducción de la hegemonía de la cultura judeo-cristiana anglosajona y potenciar el resto de las culturas. La interculturalidad podemos entenderla como el garante de la convivencias, es decir en el ámbito de la aplicación de los derechos y garantías político-jurídicas que regulen formalmente y hagan posible en la realidad la convivencia multicultural en las sociedades pluriculturales (no solo formal o simbólica, sino dispositivos de ejecución en la práctica).
Gehiago irakurri

El reto

En un mundo desigual, lo de considerar todas las vidas como idénticas, sufre de una radical desigualdad. En el caso vasco, a lo largo de demasiados años, y pese a que no pocos gritaban ¡igualdad! unos dolores merecían solidaridad pero otros no; unas vidas sesgadas ser lloradas, mientras que otras, no.
Gehiago irakurri

Sentituz, pentsatuz, ekinez... bizikidetza demokratikoa eraikitzen

Gertuenak ditugun guneetatik hasita jarraitu behar dugu BIZIKIDETZA eraikitzen, eskubideak eta ardurak gureganatzen eta partekatzen. Semaforoen koloreen antzera, badira denbora laburrean eta aurrekonturik gabe aurrera eraman daitezkeen ekimenak, berdeak. Badira epe ertainera begira landu daitezkeenak, laranjak. Eta badira denbora, kudeaketa, aurrekontu, pazientzia,…gehiago eskatzen dutenak, kolore gorriz margoturiko helmugak baina “marra gorririk” izan behar ez luketenak. Denen konbinazioa beharko da aurrera egiteko eta denak behar du posible izan. Gure amona-aitonen garaian ezarritako arauek, legeek eta konstituzioek ezin dituzte gure alaba-semeen ametsak zapuztu, ezta gu denonak ere.
Gehiago irakurri

Gestión democrática de los conflictos, clave para un nuevo modelo de convivencia

Gestión democrática del conflicto y derecho a decidir garantizando que todas las opciones y todos los proyectos tengan las mismas opciones de defenderse y llevarse a la práctica si logran el respaldo popular necesario.
Gehiago irakurri