Mahai-ingurua Madrilen: “Bakea eraikitzea. Erronkak eta aukerak Euskal Herrirako”
2020ko otsailaren 13an, Foro Sozial Iraunkorrak Katalunian hasitako lana Madrilera eramateko asmoa iragarri zuen, bertan ere bizikidetza demokratikoa eraikitzearen aldeko iritzi-korrontea sortzeko.
Pandemiak moteldu egin ditu Katalunian hasi genuen bidearen hurrengo pausuak. Gogoratzen dugu bakearen aldeko adierazpen instituzional bana adostu zirela Bartzelonako udaletxean (2018/06/29) eta Kataluniako Parlamentuan (2020/02/10). Bide honetan beste urrats bat emango dugu apirilaren 6an.
Baketik-en, Bakerako Ikerketarako Espainiako Elkartearen (aiPAZ) eta Foro Sozial Iraunkorraren artean antolatuta, apirilaren 6an Madrilgo Ateneoan, mahai-ingurua antolatu dugu, “Bakea eraikitzea. Erronkak eta aukerak Euskal Herrirako ” lemapean.
Federico Mayor Zaragozak hasierako hitzaldia egingo du, eta, ondoren, mahai-ingurua egingo dute ETAren hiru biktimek (Rosa Lluch, María Jauregi eta Alberto Muñagorri), GALeko batek (Axun Lasa) eta torturako batek (Idoia Zabalza). Indarkerien zikloaren konponbiderako bizi dugun abagune garrantzitsu honi buruz hausnartuko dute bostek.
Aldez aurreko lana eta zailtasun objektiboak
2019az geroztik, gizarte zibileko erakundeekin eta Madrilgo pertsona ezagunekin lan egiten egon gara, Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan egiten ari diren aurrera-urratsei hiri honetatik lagunduko dieten gizarte-ekimenak sortzeko.
Lan honen lehen emaitza 2020ko irailean ikusi zen “Euskal Herria: normaltasun berrirako espetxe-politika berria” jardunaldiarekin, Ezkertiar Abokatuen Foroak eta Foro Sozial Iraunkorrak antolatua, eta SISEJ-ek eta Bartolomé de las Casas de la UCko Giza Eskubideen Institutuak ere parte hartu zuten.
Alde horretatik, Estatu Espainiarrean, pixkanaka-pixkanaka, aipatutako urrats horiei esker ematearen aldeko iritzi-korronte demokratikoa aktibatzen ari da: Erakunde askok jarrera publikoa hartu dute; Espainiako legelari batzuk ere norabide horretan agertu dira; “Un camino sin retorno” adierazpenak lortutako atxikimenduak oso garrantzitsuak izan ziren; sare sozialetan krispazio-uneetan beren ahotsa altxatzen dute pertsona askok; eta, horrez gain, beste hainbat keinu egin dira norabide horretan.
Hala ere, Euskal Herrian bizitzen ari garen bakearen eraikuntzarako agertoki berriekiko Espainiako Estatuan dagoen ulergaiztasun handiaz jabetzen gara.
Aurreikusten genuen bezala, sektore batzuk aldaketa dinamika hori oztopatzen saiatzen ari dira. Izan ere, indartsuak dira oraindik ere irabazleen-garaituen logika errebantxista elikatzen duten aktoreak. Ikuspegi horretatik, oso kezkatuta gaude Madrilen Euskal Herriari buruzko eztabaida politikoak sortzen duen krispazio giroaz.
Euskal Herrian gehiengo instituzional, politiko, sindikal eta sozial bat dago giza eskubideen kulturan oinarritutako bakearen alde egiten duena. Hau da, euskal gizarteak etorkizunera begiratu nahi duen bitartean, pairatu dugunetik ikasiz, Madrilen eta han kokatutako hainbat estamentu juridiko, polizial eta mediatikotan bunkerizazio fenomeno bat sortzen ari da, eta, errealitate birtual bat hauspotuz, bizikidetza demokratikora hurbiltzen gaituen edozein urrats geldiarazten saiatzen ari da.
Azpimarratu behar dugu Katalunian 2018-2020an lortutako adostasun horiek eragin nabarmena izan zutela: bizikidetza demokratikoaren eta espetxe politikaren aldaketen alde Espainiako Kongresuan dagoen parlamentarien % 55en gaur egungo gehiengoa sendotzea, eta aldi berean, erakundeen barruan eta kanpoan, horiek oztopatzen saiatzen ari den lobby horri aurre egitea.
Iritzi demokratikoaren korrontea indartzea
Ez-ulertze asko daude oraindik gainditzeko. Horietako asko modu interesatuan elikatzen dira, baina ziur gaude oraindik aktibatu beharreko jarrera eta iritzi asko daudela.
Beharrezkoa da iritzi demokratikoaren korronte hori indartzea. Iraganean bahitutako dinamikak gainditzeko garaia iritsi dela uste duten espainiar demokratak argi eta garbi adieraztea behar dugu, sendotu nahi dugun aukera-leiho horretan lagun diezaguten.
Asteazken honetan, apirilaren 6an, beste hitzordu bat izango dugu norabide horretan.
