Foro Sozialak, hurbilketa kopuru errealaren inguruan
Gaur Espetxeetako Zuzendaritzak 5 hurbiltze berri iragarri ditu eta Foro Sozial Iraunkorrak ohar hauek egin nahi ditu.
- Azken asteetan, eta ekainaren 19tik espetxe-politikako mugimenduetan izandako bizkortzearen ondoren, datuen inguruko anabasa dago. Datu asko ematen ari dira, baina horietako asko interesatuak eta zehaztugabeak dira.
- Gaur, berriro ere, anabasa hau elikatzen ari dira espetxe-politikaren aldaketaren aurka dagoen eragileren batetik, zenbait komunikabidek emandako oihartzuna baliatua. Zehazki, gaurko iragarki honekin, jada 103 direla hurbildutako presoak adierazten ari dira.
- Espainiako gobernuaren jarduera baldintzatzeko helburuarekin, agertoki birtual bat sortzea da helburua. Hau da, Estatu espainiarreko zenbait sektoretan funtsik gabeko alarma soziala sortu nahi dute. Baina agertoki hori, zoritxarrez, errealitatetik urrun dago.
Motibazio politikoko delituengatik zigortutako presoei aplikatutako espetxe-politikaren BEHATOKIAren arabera, hauek dira mugimenduei buruzko benetako datuak 2018ko irailaren 21etik, Espainiako gobernu berriak lehen mugimendua egin zuenetik:
- Espainiako estatuan motibazio politikoko delituengatik espetxeratutako euskal presoak, gaur egun, 205 dira. Horietatik, 192 EPPK kolektibokoak dira, 6 ATAkoak – ezker abertzalearen disidentzia bezala hartuta –, 3 Langraitz bidekoak eta 4 ez dira ezein kolektibokoak.
- Data horretatik aurrera, 69 lekualdaketa efektiboak egin dira, eta beste 15 lekualdaketa iragarri dira baina gauzatu gabe daude (gaur iragarritako 5 lekualdaketak barne).
- Errealitatea egoskorra da, eta 69 horietatik 14 baino ez dira euskal espetxeetara hurbildu, 26 preso 260 km-ko erradioan dauden espetxeetara; 16 preso 385km-ko erradioan daudenetara, eta gainerako 13ak are urrutiagoko espetxeetara eraman dituzte. Kasuren batean, Algeciraseko espetxera ere urrundu dute (1.100 km).
- Modu interesatuan zenbatzen ari diren lekualdaketa horietatik 15 ez dira efektiboak: pertsona berberen mugimenduak dira. Hau da, behin baino gehiagotan zenbatu dira pertsona berberen mugimenduak, helmugako espetxera iritsi aurretik beste espetxe batera lekualdatu zituztenak
- Gainera, gogoratu behar dugu 69 horietatik 11 aske geratu direla gerora, zigorra bete ondoren.
Euskal gizartea, bere erakundeak eta bere alderdi politiko gehienak behin eta berriz eskatzen ari dira presoek zigorrak bete ditzatela EAEko eta Nafarroako espetxeetan. Are gehiago pandemiaren testuinguru batean, premia handiagoa dagoenean. Espetxe hauek, gainera, nahikoa leku dute.
Esan gabe doa familiarentzat hobe dela presoak zigorra Villabonan betetzea (385 km-ra) Algecirasen baino (1100km-ra), baina ez dugu ulertzen zein irizpideren arabera ezin diren EAEko eta Nafarroako espetxeetara hurbildu.
Norabide onean urratsak ematen ari diren arren, datu hauek agerian uzten dute gai honen konponbide-agertoki batetik urrun gaudela oraindik. Egungo agertokian ulertzeko zailak diren erdibideko gerturatze horiek ezin ditugu ontzat eman Foro Sozial Iraunkorrean.
"Guztion eta guztiontzako Euskal Bidearen" proposamenean definitutako birgizarteratze-ibilbidea funtsezkoa da konponbide-agertoki horretara gerturatzeko. Proposamen hori Foro Sozial Iraunkorrak aurkeztu zuen 2020ko urtarrilaren 2an Bilbon, eta gehiengo instituzional, politiko, sindikal eta sozialak eskatzen duenari erantzuten dio, hainbat adierazpen eta akordiotan adierazi duten bezala.
"Euskal bidea" ibilbide honetan, ekipo egokien bidez tratamendu indibidualizatua egiten dela bermatzea da xedea. Eta horretarako, egokiena da preso guztiak EAEko eta Nafarroako espetxeetan egotea, kartzela hauek bakarrik bermatzen baitute haien errotze soziala eta familiarra, eta hori funtsezkoa da birgizarteratze-prozesuetan.
Amaitzeko, berriro esan nahi dugu gaur egun, dagoeneko, bildu daitezkeen baldintzarik onenak bilduta daudela Espainiako Gobernuak apustu irmoa egin dezan gatibutasun-printzipioak baldintzatutako espetxe-politika gainditzeko, eta errealitate-printzipioan oinarritutako konponbide-agertoki bat ezartzeko. Bizikidetza demokratikoan urratsak eman nahi dituen eta, horretarako, gai honi ere irtenbidea eman behar zaiola uste duen gehiengo horrekin bat datorren eskaera da hau.
